Land Acquisition: ಭೂಸ್ವಾಧೀನ & ಪರಿಹಾರ ಮೊತ್ತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು!

February 6, 2025

ಭೂಸ್ವಾಧೀನದ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು: ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಆದೇಶ – ಪರಿಹಾರ ಮೊತ್ತವೂ ಸ್ಪಷ್ಟ!

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ (Land Acquisition) ಸದಾ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಷಯವಾಗಿದ್ದು, ರೈತರು ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರಗಳ ನಡುವೆ ಹಲವು ಬಾರಿ (Supreme Court)ಗೊಂದಲದ ಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತನ್ನ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪಿನ ಮೂಲಕ ಈ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ನೀಡಿದ್ದು, ರೈತರ(Farmers) ಹಿತವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಕ್ರಮವನ್ನೇ ಅನುಸರಿಸಿದೆ. ಈ ತೀರ್ಪು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭೂಮಾಲೀಕರಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಲಾಭವನ್ನು ನೀಡಲಿದೆ.

ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು – ಏನು ಮಹತ್ವ?

ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (NHAI) ತನ್ನ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ, ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು 2019 ರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪಿನ ನಂತರದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸಲು ಮನವಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಈ ವಾದವನ್ನು ಖಂಡಿಸಿ, ರೈತರಿಗೆ 2019 ರ ತೀರ್ಪಿನ ಪ್ರಕಾರ ಹಿಂದಿನ ದಿನಾಂಕದಿಂದಲೇ ಪರಿಹಾರ ಅನ್ವಯವಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಡಿಸಿದೆ.

ಈ ತೀರ್ಪನ್ನು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಸೂರ್ಯಕಾಂತ್ ಮತ್ತು ಉಜ್ವಲ್ ಭೂಯಾನ್ ಅವರಿದ್ದ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪೀಠ ನೀಡಿದ್ದು, ರೈತರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಲಾದ ಭೂಮಿಯ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪರಿಹಾರ ಹಾಗೂ ಬಡ್ಡಿಯ ಸುಧಾರಿತ ಮೊತ್ತ ಒದಗಲಿದೆ.

2019 ರ ತರ್ಸೆಮ್ ಸಿಂಗ್ ತೀರ್ಪಿನ ಪುನರಾವಲೋಕನ :

ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ 2019ರಲ್ಲಿ ತರ್ಸೆಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತ್ತು, ಅದು ಭೂಸ್ವಾಧೀನಗೊಂಡ ರೈತರಿಗೆ ನ್ಯಾಯೋಚಿತ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ತೀರ್ಪಿನ ಅನುಸಾರ, ಪರಿಹಾರ ಮೊತ್ತ ಹಾಗೂ ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ಹಿಂದಿನ ದಿನಾಂಕದಿಂದಲೇ ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು.

NHAI ಈ ತೀರ್ಪನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕು ಎಂದು ಮನವಿ ಮಾಡಿತ್ತು, ಆದರೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪೂರ್ವಾನ್ವಯವಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕೆಂದು ತನ್ನ ಈಡೀ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, 1997 ಮತ್ತು 2015ರ ನಡುವೆ ಭೂಸ್ವಾಧೀನಗೊಂಡ ರೈತರು ಕೂಡ 2019 ರ ತೀರ್ಪಿನ ಅನುಕೂಲ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರಾಗುತ್ತಾರೆ.

NHAI ಯುಕ್ತಿವಾದವನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಹೇಗೆ?

NHAI ತನ್ನ ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ, 2019 ರ ತೀರ್ಪನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕು, ಏಕೆಂದರೆ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ತೆರೆಯುವುದರಿಂದ ನಷ್ಟವಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ವಾದ ಮಾಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ವಾದವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾ, ಈ ಕೆಳಗಿನ ಅಂಶಗಳನ್ನೂ ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಿದೆ:

ನ್ಯಾಯದ ತತ್ವಗಳು(Principles of Justice): ರೈತರು ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರೂ ನ್ಯಾಯೋಚಿತ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯದೆ ವಂಚಿತರಾಗಬಾರದು.

ಅಸಮಾನ ನ್ಯಾಯ(Unequal justice): 2014 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 31 ರಂದು ಭೂಸ್ವಾಧೀನಗೊಂಡ ರೈತರು ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯದೆ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಆದರೆ 2015ರ ಜನವರಿ 1ರಿಂದ ಸ್ವಾಧೀನಗೊಂಡವರು ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯಬಲ್ಲರು ಎಂಬ ಅನ್ಯಾಯಕಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಬಾರದು.

ಹಿಂದಿನ ತೀರ್ಪಿಗೆ ಧಕ್ಕೆ ಬಾರದು(Previous judgment should not be affected): 2019ರ ತೀರ್ಪನ್ನು ಹಿಂದಿನ ದಿನಾಂಕದಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ತರದೆ ಇರಿದರೆ, ನ್ಯಾಯಪಾಲನೆಯ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವೇ ತಿರಸ್ಕೃತವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.

ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರಭಾವ – ರೈತರಿಗೆ ಲಾಭವೇ ಲಾಭ

ಈ ತೀರ್ಪಿನಿಂದ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಯದ ಒತ್ತಾಯ ಹೊರಟಿದೆ. ಈ ತೀರ್ಪು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಹಲವು ರೈತರಿಗೆ ಹಿತಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ:

ಹಿಂದಿನ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ದೊರಕಲಿದೆ.

NHAI ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಮಾಡಿದಾಗ ರೈತರು ನಷ್ಟಕ್ಕೊಳಗಾಗದಂತೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಭೂಮಿಯ ಮೌಲ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಿತವಾಗಿ ನಿಗದಿಯಾಗಬೇಕು, ಹಾಗೂ ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಸಿಗಬೇಕು.

ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು – ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಏನಾಗಬಹುದು?

ಈ ತೀರ್ಪು NHAI ಮತ್ತು ಇತರ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಲಾಖೆಗಳ ಮುಂದಿನ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ನೀತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಈ ತೀರ್ಪಿನಿಂದಾಗಿ:

ಸರ್ಕಾರ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಮೊದಲು ರೈತರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಸಮ್ಮತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರದ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.

NHAI ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬೇಕಾದ ಒತ್ತಡ ಎದುರಿಸಲಿದೆ.

ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿದ ಈ ತೀರ್ಪು ಭೂಮಿಯ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ತೀರ್ಪಿನಿಂದ, ರೈತರು ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ನ್ಯಾಯೋಚಿತ ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ದೃಢೀಕರಣ ದೊರೆತಿದೆ. NHAI ಮಾಡಿದ ಮನವಿ ವಜಾಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಲ ಒದಗಿಸುವಂತಾಗಿದೆ.

ಈ ತೀರ್ಪು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಪುನರ್ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದಾದ ಮಹತ್ವದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ರೈತರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ತೀರ್ಪು, ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಪರಿಹಾರ ಒದಗಿಸಲಿದೆ.

ಉತ್ತಮ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಹಂತವಾಗಿದೆ.

ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ :

ಉದ್ಯೋಗ ಸಿರಿ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.